Een heidag of een teamuitje met de directie, het unitmanagement of het team van operationele leiders? Niks mis mee. Het geeft nieuwe energie en draagt bij aan teambuilding. ‘Even weg van het dagelijkse werk’ is regelmatig nodig om afstand te nemen van de gang van zaken. Maar gaat het om de werkelijke ontwikkeling van organisaties, teams en mensen met blijvend resultaat? Dan is het zaak om in interventies, trainingen en ontwikkelprogramma’s juist zo dicht mogelijk bij de werkpraktijk te blijven.
De basis van een goed doordacht ontwikkelplan worden gevormd door het strategische plan van de organisatie en het daarvan afgeleide jaarplan. Met concrete doelstellingen die voor iedereen helder zijn, net als de gezamenlijke weg er naartoe. Om die weg te bewandelen zullen teams en mensen op verschillende niveaus, over de juiste kennis en vaardigheden moeten beschikken. Daar waar die kennis en vaardigheden nog ontbreken zit de noodzaak voor ontwikkeling. Een essentiële voorwaarde voor succesvolle organisatieontwikkeling is dat deze noodzaak door de betreffende teams en mensen ook daadwerkelijk wordt gevoeld. Alleen dan zullen inspanningen leiden tot blijvende verandering en verbetering. Juist daarom is het zaak interventies, trainingen en ontwikkelprogramma’s direct te koppelen aan het werk zelf.
Een door ons inmiddels beproefde aanpak is: ‘we gaan van a naar b op de manier van b’. Nieuwe procedures, nieuwe manieren van denken, overleggen, aansturen en samenwerken leer je immers het beste door direct uit oude gewoonten en patronen te stappen. Fouten maken hoort daar in eerste instantie bij. Doen en ervaren maakt snel duidelijk waar de ontwikkelingsbehoeften - en dus ook de verbeterkansen - liggen.
Goede ondersteuning is daarbij van essentieel belang. We doen dat door in de werkpraktijk teams en mensen te observeren. Of door hen samen aan een casus te laten werken die op dat moment speelt in de eigen werkpraktijk. Wat gaat goed, wat moet beter of anders? Welke barrières moeten we zien weg te nemen? Welke kansen liggen er in het verschiet en hoe gaan we die samen benutten? Elkaar in een goed gesprek durven aanspreken en regelmatige terugkoppeling van ervaringen en resultaten is een belangrijke sleutel tot de succesvolle ontwikkeling van team en mensen. Door enerzijds richting te geven en anderzijds ruimte te bieden om te experimenteren, te ervaren en doorbraken te realiseren. En door altijd terug te komen op die ene vraag: draagt wat we ontwikkelen daadwerkelijk bij aan het bereiken van de hoger gelegen plannen en doelen?
Goede regievoering over de voortgang van de ontwikkeling is dus belangrijk. Daarbij gaan we het gesprek aan of de ontwikkeltrend positief is en het tempo van de ontwikkeling voldoende is. Voor het daadwerkelijk slagen van organisatieontwikkeling zorgen we dat de taal en werkvorm naadloos aansluiten op de organisatie, het team, de individuele personen en de situatie waarin zij op het moment in hun ontwikkeling staan. Daarbij beseffen we ons: ‘Gras groeit niet harder door er aan te gaan trekken.’ Het succes valt of staat met een juiste mix van interventies, zoals bijvoorbeeld observaties en feedback tijdens reguliere overleggen, teamontwikkelingssessies en persoonlijke coaching.
De weg van a naar b is nooit een rechte lijn, maar voltrekt zich meestal in een grillig proces van vallen, opstaan en weer doorgaan. Is veranderen en ontwikkelen daarmee eng? Integendeel. Mensen mogen, nee moeten, zichzelf kunnen zijn en blijven. Want kom je binnen het grotere geheel van een organisatie in je eigen kracht en draag je van daaruit optimaal bij aan de door jou omarmde hoger gelegen organisatiedoelen? Dan groei je als team en/of persoon misschien wel uit tot de beste versie van jezelf en komt de energie vrij om elke dag met plezier met elkaar stap voor stap door te ontwikkelen.
Arianne Van Tongeren en Bettie Vermeulen
Ontwikkelingspartners / ARV Group